مروری بر خشم و عصبانیت
خشم یکی از عواطف ماست، یک عاطفه معمولی.
اما اگر از کنترل خارج شود و روابط خانوادگی، کاری و کیفیت زندگی رو تحت تاثیر قرار بدهدذیا باعث رنج بردن و پشیمانی و شرمندگی فرد و یا اطرافیانش شود، باید حتما برای حل آن چارهای اندیشید.
چرا برخی زودتر و شدیدتر عصبانی میشوند؟
- تفاوتهای بیولوژیکی و هورمونی.
- عدم شناسایی هیجانها، تجربه اشتباه هیجانهایی مثل غم یا حسادت به شکل خشم.
- صبر و تحمل بیش از حد در برابررفتارهای اشتباه دیگران.
- یادگیری! فرض کنید بچه ای که یک پدر یا مادر همیشه عصبانی داشته، آیا راه دیگری به جز خشم برای بیان احساساتش میشناسد؟
- کمبود مهارتهای ارتباطی!
- غم و اندوه از دست دادن.
- مشکلات مالی و بدهیها.
- احساس بیعدالتی، مثل مورد خیانت واقع شدن، تحقیر شدن، خجالت زده شدن و …
- خستگی جسمی یا روانی
- مصرف مواد مخدر و الکل ( آستانه تحریک پذیری شما را پائین میآورد).
خشم فروخورده چه تاثیری بر زندگی افراد میگذارد؟
باعث بروز بیماریهای “سایکوسوماتیک” یا “روان تنی” میشود.
حتی میتوانیم بگوئیم که کدام هیجان سبب بروز کدام علائم جسمانی میشود.
مثلا مشکلات پوستی مانند خارش یا کهیر به خشم نسبت داده میشوند و مشکلات گوارش به اضطراب.
چطور میتوانیم کاری کنیم که خشم به پرخاشگری تبدیل نشود؟
اولین قدم خودآگاهی است.
یعنی باید بدانیم چه زمانی عصبانی میشویم وعلائم جسمی، فکری و رفتاری خودمان را حین بالاگرفتن خشم بشناسیم.
گام بعدی استفاده از راههایی است که بتوانند پرخاشگری ما را مهار کنند.
نوشیدن یک لیوان آب یا ترک موقت محیط از اولین عوامل کنترل کننده خشم هستند.
وقتی آرامش دوباره به روان شما برگشت، حتما درباره موضوعی که ناراحتتان کرده حرف بزنید تا مسالمت آمیز حل شود.
یادمان باشد اگر در مورد احساسات منفیمان صحبت نکنیم، اگر آن ها را روی هم جمع کنیم و به فکر حل آنها نباشیم، خشم سادهترین راه برای فریاد کمک خواهی است.
فریاد از اینکه “من حالم خوب نیست، کمک میخواهم!”
سوالات متداول شما
چرا بعضیها خیلی دیر خشمگین میشوند ولی وقتی خشمگین میشوند دیگه هیچ چیز نمیتواند جلو رفتارشان را بگیرند؟
احتمالا این افراد یا در مورد ناراحتیهایشان حرف نمیزنند و به اصطلاح صبورند یا قدرت به کلام درآوردن هیجانهایشان را ندارند.
در نتیجه با فوران خشم مواجه میشوند.
بعضی از افراد هم روی عصبانیت خود کنترل ندارند و از کوره در میروند.
بعضی از افرادی که زود عصبانی میشوند اعتماد به نفس پائینی دارند و از خشم خود به عنوان راهی برای فریب دادن دیگران و پیدا کردن حس قدرت استفاده میکنند.
به همین دلیل به نظر میرسد که به هیچ روشی نمیشود جلوی خشم آنها را گرفت. چون خشم برای آنها ابزاری برای کنترل دیگران است.
چرا من زود عصبانی میشوم و در عصبانیت دلی را میشکنم یا کسی را از خودم میرنجانم و بعد هم زود پشیمان میشوم؟
دوست عزیز خشم یک احساس طبیعیه. قطعا فوایدی برای بقاء ما داشته که در ما بوجود آمده.
اول از همه به هیجان ها و احساساتتان اعتبار ببخشید، به آن به چشم یک موضوع آزاردهنده و بد نگاه نکنید.
با این کار به خودتآن و هیجانهایتان احترام بیشتری می گذارید.
اگر زود عصبانی میشوید تلاش کنید که سریعا آن را بروز ندهید، کمی صبر کنید، قدم بزنید، آب بنوشید. آرام که شدید با خودتان فکر کنید که آیا خشم شما منطقی بود؟ چه دلایلی برای منطقی بودن خشمتان دارید؟
با اون فردی که ازش عصبانی شدید حرف بزنید، حرفهایش را بشنوید، شاید همه ماجرا یک سوءتفاهم بوده باشد.
شاید هم خشم شما منطقی بوده، در این صورت سعی کنید با آرامش برایش توضیح دهید که کار اشتباهی کرده و شما را ناراحت کرده است.
شاید نتوانید خیلی سریع به این مرحله از آرامش برسید ولی مطمئن باشید با تمرین موفق خواهید شد.
چرا باید خشم را سرکوب کرد؟
بعضیها فکر میکنند که عصبانیت یک احساس نامناسب یا بد است و خشم خودشان را سرکوب می کنند.
اما فروخوردن خشم اغلب منجر به افسردگی و اضطراب میشود.
بعضی افراد هم خشم فروخورده خودشان را سر افراد بیگناه مثل کودکان و حیوانات خالی می کنند.
چطور به بچه ام یاد بدهم که خشمش را کنترل کند؟
روش مناسب بروز خشم رفتاری اکتسابی است.
با استفاده از روشهای زیر می توانید به فرزند خود کمک کنید چطور با احساسات قدرتمند روبرو شود:
• به کودک بگوئید عصبانیت طبیعی است و باید به درستی بروز داده شود.
• با احساسات فرزند خود با احترام برخورد کنید.
• مهارت های مفید حل مشکل را به او یاد دهید.
• ارتباط آزاد و صادقانه در محیط خانه را تشویق کنید.
• به کودک اجازه دهید خشم خود را به درستی بروز دهد.
• تفاوت بین خشونت و خشم را به او توضیح دهید.
• توضیح دهید که اگر دست به خشونت بزند عواقبی در پی دارد اما بروز مناسب خشم اینطور نیست.
• روش های مختلف آرام ساختن خود را به کودک یاد دهید.
من هیچ وقت خشمگین یا عصبانی نمیشوم. یعنی مشکلی دارم؟
هیچ وقت آنقدر راحت و بدون بررسی دقیق نمیشود و نباید بگوئیم کسی مشکلی دارد.
شاید شما سبکهای مقابلهای بهتری در برابر فشارهای روزمره زندگی بکار می برید، شاید ذاتا انسان آرامی هستید، شاید جهان بینی شما طوری است که دنیا را سخت نمیگیرید و شاید هم خشمتان را به دلایل مختلف مثل نگرانی برای از دست دادن دیگران، نکوهش خشم و … سرکوب می کنید.
پس ما چطوری میتوانیم خشم مان را درست بروز دهیم؟
- اگر احساس میکنید کنترل خودتان را از دست دادید، موقتا از موقعیت دور شویدتا وقتی که آرام بگیرید.
- 20 احساسی که برایتان پیش آمده را طبیعی و بخشی از زندگی بدانید.
- دلایل عصبانیت خود را به دقت مشخص کنید.
- بعد از مشخص کردن مشکل، روش های مختلفی را برای حل مشکل در نظر بگیرید.
- فعالیت بدنی انجام دهید. مثلا بدوید یا ورزش کنید.
- با کسی که به او اعتماد دارید در مورد احساستان حرف بزنید.
بیماریهایی که با خشم و نحوه بروز یا سرکوب آن در ارتباطند:
- سردرد
- اختلال گوارشی مانند معده درد
- بیخوابی
- افزایش اضطراب
- افسردگی
- فشارخون بالا
- اختلال پوستی مانند اگزما
- سکته قلبی
- سکته مغزی
من وقتی عصبانی میشوم بدنم و صدام شروع به لرزیدن میکنند و این مورد بیشتر آزارم میدهد. چطور جلوی آن را بگیرم؟
وقتی که ما دچار هیجانهای شدید می شویم، بدنمان یک سری واکنشهای فیزیولوژیک نشان میدهد.
علائم فیزیکی مرتبط با مشکلات خشم و عصبانیت:
- مور مور شدن
- سوزش در قلب یا قفسه سینه
- افزایش فشار خون
- سردرد
- فشار در سر یا حفرههای سینوسی
- خستگی مفرط
- اضطراب
برای جلوگیری از بروز این علائم، اول از همه باید سعی کنید با استفاده از تکنیکهایی که برای آرام سازی در هنگام خشم گفته شده، خودتان را ارام کنید و بر هیجان خود مسلط شوید.
سعی کنید به ورزشهایی مثل یوگا و پیلاتس برای افزایش تمرکز و آرام سازی خودتان رو بیارید.
از تکنیکهای ریلکسیشن روزانه استفاده کنید، تا روان خودتان را مملو از آرامش کنید.
فاطمه احمدیان
روانشناس بالینی ، روانشناس کودک و نوجوان
با سلام وبمستر عزیز پست عالی وبسایت ❤️زیبا دارید اگر تمایل به 📊افزایش بازدید بصورت 🎁رایگان داشته باشید به وبسایت ما سری بزنید
برای دانلود نرم افزار 📈افزایش بازدید کاملا رایگان به لینک زیر بیایید👇
https://sitebazdid.ir🌐
🙏 مشتاقانه منتظر دیدار هستیم