کودک مسئولیت پذیر تربیت کنیم
این متن توسط خانم ماندانا رکنی روانشناس ارشد و مشاور کودک و نوجوان ثبت شده است.
کودکان ثمره زندگی هستند و همه والدین سعی میکنند که فرزندان خود را به بهترین شکل تربیت کنند.
بعضی از پدر و مادرها براین باورند که کودکشان نباید در زندگی با هیچ مشکل و سختی روبرو شود، این باور اشتباه است!
والدین باید به کودکان متناسب با توانمندیهایشان مسئولیتهایی را واگذار کنند تا آنها هم احساس غرور و شخصیت کنند.
بهتر این است که کودکان به تدریج با رنج و سختیهای طبیعی زندگی آشنا شوند. کودکانی که با شیوههای تربیت صحیح رشد و پرورش یافته باشند، مسئولیتپذیر هستند و بهتر میتوانند که در جامعه ایفای نقش کنند.
از دوران کودکی حس مسئولیت پذیری در فرزندان را تقویت کنید. (Being responsible)
مسئولیت بیانگر نوعی نگرش و مهارت است که آموختنی و اکتسابی است. جو خانوادگی و فضای حاکم بر روابط والدین و فرزندان یکی از مهمترین عواملی است که نقش بسزایی در پرورش احساس مسئولیت در فرزندان دارد .
والدین بهتر است که ازهمان دوران کودکی حس مسئولیت پذیری را در فرزندانشان تقویت کنند.
اگر کودک طی سالهای رشد و تکامل خود متوجه نشود که در چارچوب خانواده وظایف و مسئولیتهایی را برعهده دارد، بدیهی است هنگامی که در سالهای بعد از محیط عاطفی و حمایتی خانواده وارد محیط رقابتی مدرسه و جامعه میشود، احساس ضعف میکند و در نتیجه مسئولیت انجام تکالیف و وظایفش را برعهده نمیگیرد.
برای دادن روحیه مسئولانه به کودک، والدین نقشی اساسی وتاثیرگذاری دارند. والدین باید سعی کنند که خود الگویی نمونه برای فرزندانشان باشند.
والدین در خانه و معلمان د مدرسه باید به کودکان در خور توانشان مسئولیتهایی را بدهند، تا آنها احساس غرور و شخصیت کنند و روحیه اعتماد به نفسشان بیشتر شود.
همه کودکان تصور میکنند که افرادی مسئولیت پذیر و قدرتمند هستند و فکر میکنند که توانایی انجام هر کاری را دارند؛
والدین باید فرصت انجام دادن کارها را به فرزندانشان بدهند و بگذارند که فرزندشان اشتباه کند یا کاری را ناقص انجام دهد.
هر زمان که والدین دریافتند که کودک میتواند بخشی از کارهای شخصیاش را انجام بدهد، باید او را تشویق کنند تا آن کارها را خودش انجام دهد و خطاهایش را نیز بپذیرند تا کودک مهارت کافی پیدا کند.
البته که والدین باید در دادن مسئولیت به کودکان اعتدال را در نظر داشته باشند و به تدریج و همزمان با رشد و بلوغ کودک، مسئولیتهای سنگینتری را به او محول کنند.
چرا که اگر والدین به کودک مسئولیتهای زیاد و سنگین بدهند، ممکن است او دچار نگرانی و ترس از شکست یا ناکامی شود.
از طرفی اگر مسئولیت درخواست شده از کودک بسیار اندک و ساده باشد او فردی تابع و وابسته میشود.
به منظور قبول و انجام مسئولیت توسط کودک، باید در سنین مناسب، مسئولیتهای شخصی کودکان را به خودشان بسپاریم .
والدین باید کودکان را در انجام کارهای مشترک خانه نیز سهیم کنند.
در سالهای دبستان نیز با وجود اینکه کودکان کوچک هستند و به حمایت و کمک والدینشان در انجام تکالیف احتیاج دارند، اما باید مسئولیت کارهایشان در مدرسه را به طور عمده برعهده خودشان قرار دهید.
زیرا اگر والدین وظایف فرزندانشان را خودشان انجام دهند، گرچه کارها سریعتر و بهتر انجام میشود اما با این رفتار به کودکان فرار از انجام وظایف و عدم پذیرش مسئولیت را میآموزیم.
کودکان را در ناز و نعمت کامل (لای پر قو) تربیت نکنید
یکی از ضعفهای اکثر والدین امروزی در تربیت فرزندان این است که اجازه نمیدهند کودکشان سختیها را تجربه کند و همیشه هر آنچه را که فرزندشان میخواهد را بدون هیچ زحمت و رنجشی در اختیارش قرار میدهند.
این در حالی است که کودک باید به تدریج با رنج و سختیهای طبیعی زندگی آشنا شود. این سختیها حس ارزشمندی و با کفایت بودن در کودک را افزایش میدهد.
البته والدین اکثرا دوست ندارند که کودک را در سختیها تنها بگذارند، اما گاهی لازم است که کودک نتیجه کارش را ببیند تا دیگر آن را تکرار نکند.
کودکان باید مسئولیت کارهای اشتباهشان را بپذیرند.
والدین باید درباره قوانین خانه و انتظاراتشان از کودک به صورت شفاف، واضح و کوتاه با او صحبت کنند.
هرگاه کودک به خوبی از عهده انجام کار بر میآید، به او توجه کنند و از تشویقهای غیرمادی مانند تأیید و تحسین کلامی و یا پاداشهای مادی در جهت تقویت حس مسئولیت پذیریاش استفاده کنند.
همچنین آنها حتی زمانیکه فرزندشان مسئولیتهایش را به خوبی انجام نمیدهد، نباید او را مسخره و سرزنش کنند.
والدین باید با کودک ارتباط عاطفی خوبی داشته باشند تا بتوانند نکات آموزشی و مسائل تربیتی را به او منتقل کنند.
همچنین آنها باید با کودک خود وقت کافی برای فعالیتهای لذتبخش، تفریح و بازی درنظر بگیرند و کارهای خوب و توانمندی هایش را تشویق کنند و همچنین مسئولیت هایش را در خانه تعیین کنند.
دکتر ماندانا رکنی
مشاور کودک و نوجوان
دیدگاهتان را بنویسید