اختلال اتیسم
اتیسم یا درخود ماندگی نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای کلامی و ارتباطی غیرطبیعی مشخص میشود.
اتیسم در پسران بیشتر و 4 الی 5 برابر بیشتر از دختران است.
وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اتیسم ندارند، بنابراین اصلا نمیتوان پدر یا مادری را برای اینکه فرزندشان دارای اختلال اتیسم است مقصر دانست.
متاسفانه مقصر دانستن والدین به دلیل ابتلای فرزندشان به اتیسم دیده میشود و در این مورد نیاز به اطلاع رسانی و آگاه سازی بیشتر است.
سه تفاوت اصلی بین افراد مبتلا به اتیسم وافراد دیگر وجود دارد:
- تعامل اجتماعی: به اشتراک گذاشتن تجربیات و احساساتشان با دیگران و همچنین درک احساسات دیگران، برای افراد در طیف اتیسم دشوار است.
- ارتباط: مشکل در تولید کلمات معنی دار، شروع، حفظ و ادامه مکالمه و درک معنای صحبت ها، نوشته ها و ایما واشاره های دیگران در افراد طیف اتیسم وجود دارد.تعدادی از افراد اتیستیک تا آخر عمر فاقد گفتار هستند.
- علایق و رفتارها: افراد دارای اتیسم علایق و رفتارهایی نشان میدهند که به نظر عجیب و غیر عادی است.
مثلا حرکات بدنی تکراری مانند دست زدن و بال بال زدن به تعداد زیاد دارند، علاقه به جمع کردن وسایلی مانند باتری، سیدی یا صابون نشان میدهند، یا کارهای خاصی مثل ردیف کردن اسباب بازیها یا چرخاندن چرخ ماشین اسباب بازی یا خیره شدن طولانی مدت به چرخش لباسشوئی و پنکه دارند.
نکته: یک فرد مبتلا به اتیسم لزوما همه موارد ذکر شده را ندارد، بلکه بسته به اینکه کجای طیف اتیسم قرار دارد تعدادی از این موارد را داراست.
طیف اتیسم:
اختلال اتیسم یک طیف از خفیف تا شدید را شامل میشود، یعنی فرد مبتلا به اتیسم میتواند در قسمت خفیف، متوسط و شدید این طیف باشد.
مسلما فردی که در قسمت خفیف طیف قرار دارد، علائم کمتری دارد و با تلاش میتواند به زندگی عادی نزدیک شود و فردی که در قسمت شدید طیف قرار دارد، علائم شدیدتر و بیشتری دارد و حتی با تلاش بسیار احتمال اینکه به زندگی مستقل برسد کم است.
تمام این افراد در هر طیفی مبتلا به اتیسم شناخته می شوند، به همین دلیل نمیتوان برای تمام افراد اتیستیک نسخه واحدی پیچید.
علت اتیسم:
در مورد علت اتیسم پاسخ قطعی و روشنی وجود ندارد، اما دو دسته از علائم مطرح هستند:
- ژنتیک
- هر علت دیگر مثل عوامل محیطی
تا به حال علت های زیادی برای اتیسم مطرح شده اما بعد از تحقیقات و بررسی ها رد شده است.
واکسیناسیون دوران نوزادی و فرضیه مادران یخچالی از جمله آنها هستند که بعد از بررسی ها رد شدند.
به طور کلی پذیرفته شده است اتیسم ناشی از ترکیب دو عامل ژنتیک و محیط است.
برخی از والدین این توضیح را کافی نمیدانند و به دنبال علت قطعی عامل اتیسم فرزندشان هستند که این باعث از بین رفتن زمان و انرژی آنها می شود.
بهتر است والدین کار علت یابی اتیسم را به دانشمندان واگذار کنند و تمرکز خود را بر درمان فرزند خود بگذارند.
افراد مبتلا به اتیسم از طیف اتیسم خارج نمیشوند.
ممکن است با درمانهای مختلف عملکرد آنها بهبود پیدا کند و شبیه افراد خارج از طیف شود، اما عملکرد مغز آنها همیشه متفاوت است و همیشه در طیف اتیسم باقی می مانند.
اختلال طیف اتیسم به دلایل عصب شناختی، دارای پیامدهای حسی است که سه دسته هستند :
۱- بیش حسی یا حس تندکار :
یعنی فرد محرکهای محیطی را با شدت بیشتری احساس میکند، مثلا صدای بوق ماشین در حد یک صدای شدید برای او آزاردهنده است.
۲- کم حسی یا حس کندکار :
یعنی فرد محرکهای حسی را با شدت کمتری احساس میکند، مثلا درد شدید که منجر به شکستگی شده است را بسیار خفیف حس میکند و اعلام نمیکند.
۳- احساس متقارن :
یعنی فرد ورودی یک حس(مثلا شنوایی) را به صورت حسی دیگر(مثلا بینایی) تجربه میکند، مثلا اعداد را به شکل رنگها میبیند.
زهره کرمی
درمانگر فردی و نوروتراپیست خانه آینه
nfn7dw
qxtip5